Balgam Renkleri ve Anlamları Nelerdir?

Balgam Renkleri ve Anlamları Nelerdir?

Balgam temelde berrak ve ince yapılı bir fomdadır. Su, tuz, antikorlar ve bağışıklık sisteminin diğer hücrelerinden oluşan balgam, soğuk algınlığı ve enfeksiyon gibi etkenler ile değişir. Tüm bu durumlar balgamın renginin ve yapısının değişmesine neden olabilir.(2) Balgam renkleri anlamları konusunda bilgi almak için her bir alt başlıkta “Balgam renkleri neyi ifade eder?” sorusunun detaylı yanıtlarını bulabilirsiniz.

Sarı Balgam Neden Olur?

Sarı balgam, aslında şeffaf ve ince yapılı balgamın çeşitli enfeksiyonlar nedeniyle değişmesi sonucu aldığı ilk renktir. Bağışıklık sisteminin enfeksiyona tepki verirken ürettiği çeşitli hücreler, protein ve mikroplar, balgamın ilk aşamada sarımsı ve yoğun bir hal almasına neden olur. Bu da aslında hastalığın normal ve olması gerektiği şekilde ilerlediğini gösterir. Sarı renkli balgam genellikle hiçbir tedavi uygulanmasa da birkaç hafta içerisinde kendiliğinden düzelebilir.^{2 3 4}

Yeşil Balgam Neden Olur?

Yeşil balgam, genellikle bakteriyell bir enfeksiyona işaret eder. Sarı olarak başlayan balgam genelde viral etkenlerden kaynaklanır. Sarıdan yeşile doğru bir renk değişimi meydana geliyor ise bakteriyel enfeksiyon da akla gelmelidir.

Enfeksiyon nedeniyle bağışıklık sistemi tepki verir. Bu tepki sırasında beyaz kan hücreleri, mikroplar, proteinler üretir. Bunlar da balgamın önce sarı bir renk almasına neden olur. Vücudun enfeksiyon ile verdiği savaşın artması ile sarı balgam yeşil bir renk alır. Tükenen bağışıklık hücrelerinin ve diğer atıkların dışarı atılması nedeniyle burun akıntısı da balgam da koyulaşır.  

Özetle yeşil renkli balgam enfeksiyon nedeniyle renk değiştiren sarı balgamın bir sonraki versiyonudur. Yeşil balgam genellikle hiçbir tedavi uygulanmasa da bir ya da iki hafta içerisinde kendiliğinden düzelebilir. Yeşil balgama neden olan rahatsızlıklar; 

• Bronşit,
• Akciğer iltihabı, 
• Sinüzit,
• Kistik fibrozis olabilir.^{2 3 4}

Kahverengi Balgam Neden Olur?

En belirgin semptomu öksürük olan kahverengi balgam genellikle sigara içen ya da çok fazla sigara dumanına maruz kalan kişilerde görülür. Sigaradan kaynaklı katran, iltihap ya da kan gibi etkenlerle kahverengi bir hal alan kahverengi balgamın nedenleri aşağıdaki gibi de olabilir:

• Viral enfeksiyon, 
• Hava kirliliğine maruz kalmak, 
• Bakteriyel enfeksiyonlar, 
• Astım,
• Kronik akciğer hastalığı.⁵

Kahverengi renkli balgam öncesinde içeriğindeki kan nedeniyle kırmızı ya pembe bir görünüme sahip olabilir. Sonrasında kanın kuruması ve eskimesi ile paslı, kahverengi bir balgam görünümü oluşabilir.⁴

Beyaz Balgam Neden Olur?

Beyaz balgam genellikle burun tıkanıklığı yaşayan kişilerde görülür. Burun tıkandığında şişen ve iltihaplanan dokular balgamın solunum yollarından geçişinin yavaşlamasına neden olur. Bu durumda balgam da bulutsu ve beyaz bir renk alırken aynı zamanda daha kalın bir form kazanır.(2) Eğer beyaz renkli balgam çıkarıyorsanız ve bunun yanı sıra nefes almakta güçlük çekiyor ya da göğsünüzün sıkıştığını hissediyorsanız bu ciddi bir duruma işaret ediyor olabilir. Bu nedenle hızlıca doktorunuza başvurmanız tavsiye edilir.⁴

Siyah Balgam Neden Olur?

Siyah balgam, genellikle öksürük, ateş ve nefes darlığı gibi problemlerle ortaya çıkan, koyu renkli ve neredeyse siyah balgamdır. Siyah balgam melanoptiz olarak da isimlendirilir. Siyah balgam en çok gün içerisinde sürekli olarak kömür tozu solumak durumunda kalan kömür işçilerinde görülür. Bunun yanında;

• Tüberküloz,
• Kanser, 
• Mantar enfeksiyonları,
• Yoğun hava kirliliği bulunan yerlerde yaşamak, 
• Uzun süre sigara kullanmak, 
• Kömür madencileri gibi kirli hava şartlarında çalışmak vb. durumlar da siyah balgamın nedenleri arasındadır.⁶

Kırmızı Balgam Neden Olur?

Balgamın kırmızı bir renk almasının nedeni genellikle içerisine bulaşan kandır. Kırmızı balgam kimi zaman kanın yoğunluğuna bağlı olarak pembe renkli balgam halinde de görülebilir. Balgamdaki kanın ise pek çok nedeni olabilir. İşte bunlardan birkaçı:

• Kimi zaman bu durum bir solunum enfeksiyonu nedeniyle yaşanan şiddetli öksürüğün, akciğer ya da solunum yollarındaki küçük kan damarlarını yırtması nedeniyle gerçekleşebilir. 
• Burun kanaması yaşayan ve kanının postnazal damlama ile boğaza ulaşan kan öksürüğe, ardından da balgama karışabilir. 
• Tüm bunların yanı sıra tüberküloz ya da akciğer kanseri gibi ciddi rahatsızlıklardan ötürü de balgamda kan görülebilir.²

Diğer Balgam Renkleri ve Anlamları

Balgam renkleri çeşitli hastalıklar nedeniyle genellikle sarı, yeşil, kahverengi, siyah, kırmızı, pembe ve beyaz renklere dönüşür. Bu renklerin dışında bilinen ve görülen bir balgam rengi yoktur. Ancak balgamların renkleri olduğu gibi dokuları da değişir. Tıpkı balgam renkleri ve hastalıkları arasındaki bağ gibi balgam dokuları ile hastalıklar arasında da bir ilişki vardır. En sık rastlanılan balgam dokuları aşağıdaki gibidir: 

İnce ve Sulu Balgam

İnce ve sulu balgam tipik balgam formudur. Sağlıklı ve sorunsuz bir solunum yolunun göstergesidir. 

Kalın, Yapışkan ve Bulanık Balgam

Balgam, hastalıklardan ötürü oluşan bağışıklık hücreleri, çeşitli atıklar ve mikroplar ile kalın, yapışkan ve bulanık bir forma dönüşebilir. Kimi zaman sadece hastalıklar değil susuzluk, uzun süre uyumak da balgamın kalın ve yoğun bir hal almasına neden olabilir. Kalın ve yoğun balgam, öksürük ya da hapşırık yardımı ile vücuttan atılır. “Balgamlı öksürük nasıl geçer?” sorusunun yanıtını arıyorsanız ilgili yazımıza göz atabilirsiniz. Aynı zamanda “​​Öksürüğe ne iyi gelir?” başlıklı yazımızı da inceleyebilir, öksürükle ilgili daha fazla bilgiye sahip olabilirsiniz.

Pembe Renkli ve Köpüklü Balgam

Pembe renkli ve köpüklü balgamın rengi kandan kaynaklanır. Bu renk ve formdaki kan ciddi bir rahatsızlığın habercisi olabilir. Nefes darlığı, göğüs ağrısı ve terleme ile birlikte ortaya çıkan pembe ve köpüklü balgam cilddi bir rahatsızlığa neden olabileceğinden bu durumda bir hekime başvurulması önem arz eder.²

Balgamdan Nasıl Kurtulunur?

Balgam renkleri, rahatsızlıklar konusunda size fikir verse de balgam sorunu yaşadığınızda bir hekimden destek almanız en doğru yol olacaktır. 

Üç ya da dört haftadan daha uzun bir süredir kuru ya da balgamlı öksürüyorsanız,
Nefes alırken hırıltı sorunu yaşıyorsanız, 
Yutkunurken ya da nefes alırken güçlük çekiyorsanız ve uzun süre devam eden balgam sorununuza bir çözüm arıyorsanız  bir teşhiş koyulması için mutlaka hekiminize başvurun. 

Balgam çıkarıyorsanız ve doktorunuzun yönlendirmelerinin yanı sıra tedavinizi destekleyecek bazı pratik yollar arıyorsanız aşağıdaki önerilerimize göz atabilirsiniz. İşte balgamdan kurtulmanıza destek olabilecek pratik ipuçları:

• Mukusu yumuşatmaya, öksürüğü rahatlatmaya destek olmak için bol sıvı tüketebilirsiniz. 
• Burnunuzun ve boğazınızın kurumaması ve nemli kalması için ev tipi bir buhar makinesinden yararlanabilirsiniz. 
• Balgamın gevşemesi ve yumuşaması için ılık ve tuzlu su ile gargara yapabilirsiniz. 
• Burnunuzu tuzlu su ile yıkayabilirsiniz. 

Balgamın atılması için sürekli olarak öksürme ihtiyacı duyabilirsiniz. Bu da boğazınızın tahriş olmasına neden olabilir. “Boğaz tahrişine ne iyi gelir?” başlıklı yazımızı inceleyerek boğaz tahrişine ne iyi geleceği konusunda fikir edinebilirsiniz.  

Uyarı: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.