Alerjik Öksürük Nedir? Alerjik Öksürük Nasıl Olur?

Alerjik Öksürük Nedir?

Alerjik öksürük, polen, toz akarları, evcil hayvan tüyleri ve buna benzer çeşitli alerjen faktörlerin vücutta sebep olduğu alerjik reaksiyonların etkisiyle ortaya çıkan öksürük türüdür. Alerji, vücudun belirli maddelere karşı bağışıklık sistemi aracılığıyla reaksiyon göstermesidir. Alerji sırasında vücudunuz, birtakım yabancı maddeleri saldırı unsuru olarak görür ve bu maddelerle karşılaştığında savunma mekanizmasını harekete geçirerek yanıt verir. Savunma mekanizmasının gösterdiği reaksiyonlardan, solunum yollarınız, gözleriniz, cildiniz ve daha birçok organınız etkilenebilir. Alerjik öksürük de vücudunuzun gösterdiği bu reaksiyonlarla oluşan geniz akıntısının, üst veya alt solunum yolunun tahrişinin ya da enflamasyonunun sonucu olarak görülebilen bir reflekstir.

Alerjik Öksürük Nasıl Olur?

Alerjik öksürük başka sebeplerden kaynaklanan öksürüklerle sık sık karıştırılsa da aslında esas ortaya çıkış sebebi, diğer öksürük türlerinden farklıdır. Bununla birlikte alerjik öksürük, süreç olarak da diğer öksürük türlerine göre farklı seyredebilir. Peki alerjik öksürük nasıl olur ve ortaya çıkış sebebi nedir?

Vücudunuz, alerjen faktörlerle karşılaştığında bunlarla savaşmak için bağışıklık sistemi aracılığıyla vücuttaki çeşitli savunma mekanizmalarını harekete geçirebilir. Bu savunma mekanizmalarıyla da vücudunuzda histamin adı verilen kimyasal bileşik salgılanabilir. Histamin, vücudun bağışıklıkla ilgili cevap oluşturmasında rol oynayan önemli bir kimyasal bileşiktir. Histamin, vücutta mukus salgısının artmasına sebep olur.[11] Artan mukus salgısı; burun akıntısı, göz yaşarması ve geniz akıntısı yaşamanıza yol açabilir. Alerjik öksürük de çoğunlukla geniz akıntısı sonucu kuru bir öksürük olarak kendini gösterir.[2][5] Kuru öksürük, mukus (balgam) içermeyen, hırıltısız bir öksürük türüdür. Bununla birlikte alerjik öksürük, nadir de olsa balgamlı öksürük olarak da ortaya çıkabilir.[5] Alerjik öksürük, alerjen faktörler ortadan kalkmadığı veya azaltılmadığı takdirde üç haftadan daha uzun sürerek kronik hale gelebilir.[2] Ayrıca mevsim ve ortam değişikliklerine göre de artabilir veya azalabilir. Bu, alerjik öksürük ile diğer öksürük türlerini ayırt edebilmek için önemli bir detaydır.

Alerjik Öksürük Belirtileri Nelerdir?

Alerjik öksürük belirtileri, alerjik öksürük teşhisi açısından büyük önem taşır. Alerjik öksürük, alerjen faktörlere de bağlı olarak genelde diğer alerji belirtileri ile birlikte ortaya çıkabilir.[6][7] Siz de öksürükle beraber aşağıdaki belirtilerden birine ya da birkaçına sahipseniz öksürüğünüzün türü alerjik öksürük olabilir.
Genizde ve boğaz arkasında gıcıklanma ve tahriş[2]

• Geniz akıntısı[6]
• Burun tıkanıklığı[2][6][7]
• Burun akıntısı[1][2][7]
• Hapşırma[2][6][7]
• Gözlerde kaşıntı ve sulanma[1][7]
• Yorgun ve bitkin hissetme[2]
• Baş ağrısı[1][2]
• Boğaz ağrısı[1] 
• Alerjen faktörler var olduğu sürece devam eden ve günlerce hatta aylarca sürebilen kronik öksürük[1]
• Soğuk zamanlar haricinde de yılın herhangi bir döneminde ortaya çıkan öksürük[1]
• Alerjen faktöre bağlı olarak aniden ortaya çıkan öksürük[1]

Alerjik öksürük, diğer öksürük türleri ile karıştırılsa da vücutta ağrı ve ateşin varlığı öksürük türünün alerjik öksürük olmadığını gösterebilir.[1] Eğer öksürükle birlikte vücudunuzda ağrı ve ateş de varsa öksürüğünüz muhtemelen diğer hastalıkların sebep olduğu öksürük türlerindendir.

Alerjik Öksürüğe Ne İyi Gelir?

Alerjik öksürük için uygulanabilecek birbirinden farklı tedavi yöntemleri ve önlemler mevcuttur. Bu önlem ve tedavi yöntemlerinin bazıları evde uygulanabilir ancak bazıları ise mutlaka doktor kontrolünde olmalıdır. Peki alerjik öksürük için uygulanabilecek önlem ve tedavi yöntemleri nelerdir ve alerjik öksürüğe ne iyi gelir?

Alerjik öksürük için en uygun tedavi yöntemlerinin uygulanabilmesi için öncelikle alerjik öksürük sebebini bilmek gerekir. Öksürüğe sebep olan alerjen faktörlerin neler olduğunu bilmek, tedavinizi kolaylaştırır ve alerjen faktörler için önlem aldığınız takdirde kimi zaman tedaviye ihtiyaç duymayabilirsiniz. Alerjik öksürük için uygulayabileceğiniz yöntemlerin bazıları şunlardır:

• Eğer alerjik bir bünyeniz varsa alerjik öksürük için uygulanabilecek en iyi yöntemlerden biri alerjen faktörlerden uzak durmaktır.[1][6] Polen, ev akarları, hayvan tüyleri ve küf gibi alerjen faktörler, alerjik öksürük sebebi olabilir. Bu faktörlerin birinin ya da birkaçının geçmeyen öksürüğün sebebi olduğunu düşünüyorsanız bu faktörler için önlem almak işinizi kolaylaştırabilir. Özellikle bebeklerde alerjik öksürük konusunda önlem almak, rahatsızlığın ileri boyutlara ulaşmasının önüne geçmek için oldukça önemlidir. Alerjen faktörlerden ve bu faktörlerin bulunabileceği ortamlardan uzak durmak, gerektiği takdirde maske kullanmak, alerjen faktörlerden daha az etkilenmenizi ve dolayısıyla daha az alerjik öksürük yaşamanızı sağlayabilir.
• Kuru öksürükten şikayetçiyseniz bol sıvı, özellikle de bol ılık su tüketmek kuru öksürük için oldukça faydalı olabilir.¹² Kuru öksürüğe ne iyi gelir diye merak ediyorsanız buradan öğrenebilirsiniz. 
• Hemen her eczanede bulabileceğiniz boğaz pastilleri, yaşadığınız alerjik öksürük için hafifletici etki sağlayabilir.[2][12]
• Hava temizleyiciler, bulunduğunuz ortamdaki alerjen faktörlerin temizlenmesinde yardımcı olabilir. Hava temizleyici kullanarak alerjen faktörlerle olan temasınızı azaltabilir ve böylece alerjik öksürük ataklarınızın sıklığını azaltabilirsiniz.[3]
• Ortam nemlendiricileri kullanarak ya da buhar soluyarak geniz akıntısına sebep olan mukusu yumuşatabilir ve boğaz tahrişini azaltabilirsiniz.[2][3]
• Bal, boğaz tahrişi ve kuru öksürük için oldukça etkilidir. Alerji kaynaklı kuru öksürük için de bal tüketebilir ya da sıcak çayınızın içine bal ekleyebilirsiniz. Çocuklarda alerjik öksürük görüldüğünde de yine bu yöntem kullanılabilir. Ancak 1 yaşın altındaki çocuklarda bal tüketimi riskli olabileceğinden bu yaş grubundaki çocuklarda bal kullanımı önerilmez.[12]
• Geniz akıntısına sebep olan mukusu yumuşatmak ve burun tıkanıklığını azaltmak için eczanelerde bulabileceğiniz okyanus suyu preparatlarından faydalanabilirsiniz.[2][12]
• Antihistaminikler, alerji ile ortaya çıkan histamin salgısının etkisinin azaltılmasında rol oynar. Bu nedenle antihistaminik preparatları alerjinin tedavisinde ve dolayısıyla alerjik öksürük için de etkilidir. Ancak preparatların reçete ile alınması gerekir. Antihistaminik preparatları doktor kontrolünde ve doktor reçetesi ile kullanmalısınız.[1][3]
• Balgam sökücü preparatlar kullanarak geniz akıntısına sebep olan mukusun yumuşamasını sağlayabilirsiniz. Bu sayede boğaz tahrişi azalabilir ve yaşadığınız alerjik öksürük ataklarında iyileşme görebilirsiniz. Yine balgam sökücü preparatlar da doktor tavsiyesi olmadan kullanılmamalıdır.[2]
• Burun kanallarındaki tıkanıklığı açmak için doktor reçetesi ile nazal steroidler ya da nazal dekonjestanlar kullanabilirsiniz. Nazal dekonjestanları kullanırken eczacınızın tavsiyelerine uymalı ve bir haftadan uzun süre kullanmamaya dikkat etmelisiniz.[2]
• Eczanelerden temin edebileceğiniz öksürük şurupları da alerjik öksürük için etkili olabilir.

Alerjik Öksürük İçin Hangi Bölüme Gidilir?

Alerjik öksürük belirtileriniz varsa bunun için öncelikle bir kulak burun boğaz uzmanına başvurmanız en doğrusu olacaktır. Doktorunuz muayenenizi yaptıktan sonra öksürüğünüzün ve diğer belirtilerinizin şiddetine göre tedaviye başlayabilir ve öksürüğünüzle ilgili çeşitli önerilerde bulunabilir. Doktorunuz öksürük ve diğer semptomlarınızı inceleyerek, ilerlemiş problemler ya da farklı hastalıklar için gerekli gördüğü takdirde sizi bir başka uzman hekime sevk edebilir. Doktorunuz astım ve KOAH gibi hastalıklar için sizi bir göğüs hastalıkları uzmanına, ilerlemiş alerjik durumlar için ise sizi bir alerji uzmanına yönlendirebilir.

Alerjik Öksürük Geçmemesi Durumunda Ne Yapılmalıdır?

Öksürük 2 veya 3 haftadan uzun sürdüğü takdirde kronik öksürük adını alır. Kronik öksürük uzun süren bir öksürük türü olduğu için can sıkıcı olabilir ve yaşam kalitenizi düşürebilir. Yaşadığınız kronik öksürüğün birçok farklı sebebi olabilir. Kronik öksürük sebeplerinden biri de alerjen faktörler sonucu oluşan alerjik reaksiyonlardır. Alerjik reaksiyonlarla oluşan alerjik öksürük, gerekli önlemler alınmadığı ve tedavi edilmediği takdirde kronik öksürüğe dönüşebilir. Kronik öksürüğe dönüşen alerjik öksürük için öncelikli olarak alerjen faktörleri ortadan kaldırmalı ya da alerjen faktörleri mümkün olan en düşük düzeye indirmelisiniz. Bununla birlikte yukarıda sayılan yöntemleri de uygulayabilirsiniz. Bol sıvı tüketmek, hava temizleyici kullanmak, boğaz pastili ve okyanus suyu preparatlarından faydalanmak ve bal tüketmek gibi yöntemleri uyguladığınızda alerjik öksürük için yeterli gelmiyorsa reçetesiz ilaçlara da başvurabilirsiniz. Tüm bunları uyguladığınız halde alerjik öksürük ataklarınızda iyileşme görülmüyorsa ve bu da yaşam kalitenizi etkiliyorsa uzman bir doktora başvurmanız gerekebilir. Doktorunuz şikayetlerinizi dinleyerek ve sizi muayene ederek durumunuz için en uygun tedavi yöntemini belirler. Aynı zamanda hastalığınızla ilgili çeşitli tavsiyelerde bulunarak yaşam kalitenizi artırmanıza da yardımcı olabilir.

Alerjik öksürüğün yanı sıra gece öksürüğünü de merak ediyorsanız “Gece Öksürüğü Nedir?” konulu içeriğimizi okuyabilirsiniz.

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.